Ngành thủy sản Việt Nam tận dụng các FTA

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu thủy sản 9 tháng đầu năm 2025 ước đạt 8,33 tỷ USD, tăng 15,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Tôm vẫn là mặt hàng xuất khẩu hàng đầu với kim ngạch vượt 3,38 tỷ USD, tăng 20,3%, trong khi cá tra (cá tra) mang về hơn 1,6 tỷ USD, tăng gần 10%.

Trung Quốc đại lục và Hồng Kông (Trung Quốc) là những người mua lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu đến các thị trường này đạt 1,7 tỷ USD, tăng 32,1% nhờ nhu cầu mạnh mẽ và chi phí hậu cần ổn định.

Phát biểu với báo chí bên lề hội thảo trực tuyến gần đây về cơ hội xuất nhập khẩu, Phó Tổng thư ký VASEP Lê Hằng cho biết, trong bối cảnh thương mại toàn cầu biến động, các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã trở thành “huyết mạch” cho các nhà xuất khẩu thủy sản Việt Nam.

Các doanh nghiệp đã tận dụng tối đa các ưu đãi thuế quan và cơ hội tiếp cận thị trường theo các FTA thế hệ mới như Hiệp định Thương mại tự do EU-Việt Nam (EVFTA) và Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) để mở rộng xuất khẩu, đặc biệt khi chi phí đầu vào và nguồn cung nguyên liệu trong nước vẫn còn nhiều thách thức. Xuất khẩu sang ASEAN, Canada, Chile và Mỹ Latinh đều tăng trưởng mạnh mẽ, đóng góp đáng kể vào hiệu quả hoạt động chung của ngành.

Các doanh nghiệp, hiệp hội đánh giá cao Bộ Công Thương đã hỗ trợ kịp thời trong việc giải quyết các rào cản thương mại. Khi phải đối mặt với các biện pháp phòng vệ thương mại như thuế chống bán phá giá hoặc Đạo luật bảo vệ động vật có vú trên biển của Hoa Kỳ (MMPA), Bộ đã chủ động làm việc với chính quyền Hoa Kỳ để xác định các giải pháp thích hợp. Cục Phòng vệ thương mại hỗ trợ kỹ thuật và ngoại giao, trong khi Cục Xuất nhập khẩu cung cấp thông tin thị trường và hướng dẫn nhằm giúp đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.

Để nâng cao hơn nữa khả năng phục hồi và duy trì khả năng tiếp cận ổn định vào cả thị trường truyền thống và thị trường ngách, VASEP đề xuất Bộ duy trì các cuộc họp định kỳ hàng tháng với mạng lưới cố vấn thương mại của Việt Nam để cập nhật cho doanh nghiệp về những thay đổi về quy định, thuế quan và diễn biến chính trị tại các thị trường trọng điểm.

Tuy nhiên, ngành tiếp tục phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các nhà sản xuất thủy sản lớn như Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia và Ecuador, đặc biệt là xuất khẩu tôm và cá tra, cùng với các chính sách thương mại toàn cầu ngày càng phức tạp.

Các chuyên gia đã kêu gọi ngành áp dụng các giải pháp toàn diện và mang tính chiến lược phù hợp với định hướng thương mại quốc gia. Các ưu tiên chính bao gồm tái cơ cấu thị trường xuất khẩu để củng cố các điểm đến truyền thống đồng thời mở rộng sang các khu vực tiềm năng như ASEAN, Trung Đông và các thị trường mới nổi, cũng như đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao chất lượng và đáp ứng xu hướng tiêu dùng toàn cầu đang phát triển.

Đổi mới bền vững, áp dụng công nghệ và xây dựng thương hiệu thủy sản quốc gia mạnh được coi là điều cần thiết để củng cố vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị thủy sản toàn cầu./.VNA